Pstrąże (Strachów), opuszczone miasto i wojskowe koszary

Mapa Pstrąża obejmująca osiedle oraz wojskowe koszary

Galeria zdjęć: Pstrąże (Strachów). Osiedle z zewnątrz.

Historia

Mieszczące się na granicy dwóch województw opuszczone miasto Pstrąże zwane też Strachów swą nazwę zawdzięcza funkcjonującej w latach 1933-45 niemieckiej wsi o nazwie Pstransse.

W istocie początki tej osady sięgają roku 1305 kiedy to wchodziła ona w skład dóbr Kliczkowskich. Pod koniec XIX wieku zabudowa miasta została zniszczona w wyniku pożaru. Wraz z nadejściem nowego stulecia, od 1901 roku rozpoczęto przebudowę wsi na potrzeby niemieckiej armii. Na terenie wsi Wybudowano koszary wojskowe oraz stajnie. Po I Wojnie Światowej istniejące stajnie zamieniono na garaże. Na potrzeby armii wybudowano również linię kolejową z położonej 5 km na północ miejscowości Leszno Górne. Przez rzekę Bóbr przerzucono ogromny most pełniący funkcję kolejowego oraz drogowego.

Wideo: most na Bobrze i opuszczone osiedle w Pstrążu

Po zakończeniu II Wojny Światowej okoliczne, rozległe obszary leśne nadal służyły wojsku za poligon. Miejscowość weszła jednak w granice administracji radzieckiej. Funkcjonowało ono na zasadach administracji ZSRR do 1992 roku. Polacy nie mieli do niej wstępu. Aby uniemożliwić wstęp okolicznej ludności wysadzono most drogowy. Dziś obok wielkiego betonowego mostu funkcjonuje nowy, który stanowi metalowe przęsło przerzucone przez koryto rzeki Bóbr.

Pstrąże dziś

Dopiero od 1994 roku Pstrąże funkcjonuje na zasadach polskiej administracji. Nadal graniczy z terenem wojskowym oraz poligonem czołgowym. Osiedle jest jednak opuszczone i popada w coraz to większą ruinę. Bloki (osiedle) nie wchodzą już w bezpośredni obszar poligonu.

W położonym parę kilometrów dalej Świętoszowie stacjonuje 10 Brygada Kawalerii Pancernej. Na terenie opuszczonego osiedla co jakiś czas odbywają się ćwiczenia jednostek specjalnych oraz służb ratunkowych w tym straży pożarnej. Bloki są również celem wypraw eksploratorów oraz miłośników Air Soft Gun i Paintballa.

Galeria zdjęć: opuszczone, rosyjskie mieszkania od wewnątrz.

Opuszczone miasto

Radzieckie osiedle zostało wzniesione w pobliżu dawnych koszar, które oddzielone są od niego linią kolejową. Niestety niszczejące koszary stanowią duże zagrożenie dla zwiedzających. Ponadto same koszary znajdują się na terenie wojskowym i aby móc je zwiedzać należy uzyskać zezwolenie. Nie stanowi to jednak przeszkód dla licznych osób, co w konsekwencji może skończyć mandatem i grozi poważnymi konsekwencjami.

W trakcie gdy na terenie osiedla w Pstrążu lub pobliskich koszar odbywają się ćwiczenia (często z ostra amunicją) terenu strzeże żandarmeria wojskowa. Wtedy problemem może być już przekroczenie mostu na Bobrze. Do Pstrąża można dostać się również drogami leśnymi – jednej od północy z miejscowości Buczek (2 km) lub od południa ze Starej Oleśnej (2 km). Istnieje również droga ze Świętoszowa (od zachodu), jednak ze względu iż prowadzi ona przez poligon dla cywili jest objęta zakazem wstępu. Najprościej dostać się więc od strony wspomnianego Leszna Górnego (od wschodu).

Osiedle

Zwiedzając ruiny i opuszczone budynki można poczuć ducha mieszkańców miasta. Most zdobią napisy w języku rosyjskim pozostawione przez stacjonujących tu żołnierzy. W blokach można odnaleźć jeszcze fragmenty radzieckich gazet oraz elementy wyposażenia mieszkań. Dodatkowym elementem wzmagającym doznania mogą być odgłosy strzałów z pobliskiego poligonu oraz łuski po nabojach znajdujące się tu i ówdzie. Możliwe jest również dostanie się na dachy bloków, jednak wymaga to zachowania zwiększonych środków ostrożności i odrobiny sprawności fizycznej. Część z klatek schodowych została wysadzona, by uniemożliwić wejście na samą górę. Wiele z budynków samo w sobie stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia. W blokach znajdują się liczne dziury w podłogach pomiędzy piętrami, rozwalone ściany i mnóstwo szkła z powybijanych szyb. Całość jest dość mocno zdewastowana. Obok osiedla zlokalizowane są ruiny szkoły, która funkcjonowała przy blokowisku.

Galeria zdjęć: Szpital na terenie koszar.

Galeria zdjęć: Budynek wojskowej stołówki oraz pomieszczenie kuchenne.

Koszary

Koszary wojskowe popadły w jeszcze większą ruinę. Wojsko chciało stworzyć tutaj nowoczesny ośrodek, w którym szkolone miały być doborowe jednostki strzeleckie. Jednak brak środków spowodował zapuszczenie wszystkich budynków. Niewiele z nich posiada zadaszenie. Budynki stanowiące koszary, wewnątrz często są doszczętnie zawalone. W wielu pozostały jedynie schody oraz pomieszczenia, które pełniły funkcje sanitarne. Większe obiekty jak np. szpital, stołówka czy świetlica posiadają całe stropy. Mimo to i tak nie należy do nich wchodzić, gdyż konstrukcje budynków są poważnie naruszone.

Galeria zdjęć: Zrujnowane, jeszcze poniemieckie koszary wojskowe obok Pstrąża.

Przy linii kolejowej znajduje się odremontowana rampa kolejowa. Dalej tory biegną aż do jednostki wojskowej.

Galeria zdjęć: most kolejowy oraz drogowy przez Bóbr, stacja PKP Pstrąże.

Dojazd

Miejscowość przez wiele lat nie widniała na mapach, jednak bez problemu można znaleźć wiele materiałów (zdjęcia, mapy, opisy) pomocnych przy eksploracji i zwiedzaniu obiektów.

Aby dostać się do Pstrąża środkami komunikacji publicznej, najprościej byłoby dojechać do Leszna Górnego, gdzie zatrzymują się autobusy oraz biegnie linia kolejowa z Żagania. Do osiedla zaś można dojechać prywatnym autem pokonując most na Bobrze. Ostatnio jednak dostałem informację, jakoby most został zdemontowany (jeżeli ktoś ma informację proszę o kontakt lub komentarz).

Miasto Widmo – Zakaz Wstępu

Pomimo, że samo osiedle nie leży na obszarze poligonu, przy blokach pojawiły się tabliczki informujące o złym stanie technicznym oraz o tym iż budynki grożą zawaleniem, przez co stwarzają zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Możemy to rozumieć jako swoisty zakaz wstępu lub wejście na własną odpowiedzialność, co jest oczywiste. Decyzję pozostawiam Wam. Poniżej dwa fragmenty korespondencji z jednostkami administracji Wojska Polskiego.

Pozwolenie?

Odpowiedź 1: Rzecznik 10 Brygady Kawalerii Pancernej w Świętoszowie.

Wszelkie informacje na ten temat powinien Pan uzyskać w Ośrodku Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych Dobre nad Kwisą, który jest zarządcą poligonu.
Dane teleadresowe (…).

Co do kar nie mam wiedzy. Pewnie słodkie nie są 🙂

Odpowiedź 2: Komendant Ośrodka Szkolenia Poligonowego Wojsk Lądowych w Żaganiu, ppłk Franciszek Fedczyszyn.

W odpowiedzi na wiadomość e-mail z dnia 27.11.2014r. dotyczącą Pana
pobytu w m. Pstrąże i m. Strachów, w ramach opracowania dokumentacji
fotograficznej informuję, iż ze względu na stan techniczny obiektów i infrastruktury oraz decyzję nr GG 7224/51/95 Kierownika Urzędu Rejonowego w Bolesławcu, która stanowi, „.. że stan techniczny obiektów budowlanych i budowli wzniesionych w miejscowości Pstrąże oraz dewastacja środowiska uniemożliwia ich wykorzystanie do celów cywilnych ..” nie wyrażam zgody na wejście na teren wymienionych miejscowości.

Ponadto informuję. że szczegółowe dane dot. obszaru „Natura 2000” można
uzyskać w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska we Wrocławiu.

Inne opuszczone obiekty wojskowe w okolicy

W okolicy znajduje się kilka innych, wartych uwagi obiektów. W miejscowości Trzebień jest stara sala kinowa, w miejscowości Wiechlice pod Szprotawą znajduje się lotnisko i bunkry gdzie przechowywano głowice atomowe (lub broń chemiczną). W granicach pobliskiego Przemkowskiego Parku Krajobrazowego nieopodal miejscowości Wilkocin znajdują się opuszczone bunkry, w których znajdował się sztab dowodzenia oraz centrum łączności ze wszystkimi grupami wojsk radzieckich w Europie Środkowej. Okoliczne lasy nadal stanowią tereny poligonów wojskowych. Na części z nich utworzono obszary chronione Natura 2000, które obfitują w nietuzinkowe walory przyrodnicze. Mimo wszystko należy zachować środki ostrożności, gdyż przez dziesięciolecia na terenie poligonu nagromadziły się niewybuchy, a wojska radzieckie gdy opuszczały te tereny, zakopała w lasach mnóstwo beczek z niezidentyfikowanymi substancjami, mogącymi stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia.

Wideo: ruiny niemieckich i radzieckich koszar wojskowych.

Konrad Gramont

Podoba Ci się mój przewodnik? Umieść link na swojej stronie!