Informator turystyczny

Mapa z lokalizacją pałacu

[map maptype=OSM style=”width: auto; height:300px; margin:20px 0px 20px 0px; border: 1px solid black;” kml=”http://turystyka.e-mucha.info/wp-content/uploads/sites/2/Trasy/Zbarzewo.kmz” mtoggle=”yes”]

Wizyta w Zbarzewie

Przyjechaliśmy do Zbarzewa. W ciepły, choć jeden z pierwszych dni stycznia. Zajechaliśmy na teren pałacu od strony Wschowy. We wsi skręciliśmy na lokalną drogą w kierunku Leszna. Jeszcze przed wjazdem do wsi na horyzoncie pojawiły się wyraźnie zaznaczone zabudowania gospodarcze okalające pałac. Nad całością górował komin sąsiadującej gorzelni. Jak się okazało część budynków jest zagospodarowana i zamieszkana.

Przywitała nas mieszkanka jednego z budynków –Zezwolenie jest?. Po krótkiej wymianie zdań dostaliśmy zielone światło oraz ostrzeżenie by nie wchodzić do środka, a jeśli już musimy, by nie wędrować po stropach. Było nas pięcioro – więc należało zachować ostrożność. Niestety im bardziej oddalaliśmy się od auta, tym intensywniej pochłaniał nas krajobraz oklej-bidy, powszechnej rudery i pospolitej ruiny. Zniszczenia, bądź znacznego, bo zauważalnego uszkodzenia uległy prawie wszystkie zabudowania włącznie z pałacem.

Wedle ewidencji na cały zespół składają się następujące obiekty: pałac, park, obora, stodoła, dwa spichlerze, gorzelnia i zabudowania gospodarcze. Teren jest własnością urzędu gminy i znajduje się w rejestrze zabytków. Na budynku pałacowym widnieje stosowna tabliczka informująca o zakazie wstępu oraz o zabytkowym charakterze. Jak udało mi się ustalić, jeszcze na początku XXI wieku budynek był zamieszkany.

Historia pałacu

Wieś Zbarzewo, która znana była już od początku XV wieku, w momencie wybudowania pałacu znajdowała się pod panowaniem księcia Anhaltu (Anhalt Dessau) do zakończenia I Wojny Światowej, a więc do 1918 roku.

Pałac został wymurowany w 1902 roku dla rodziny Hörich i zawierał kilkadziesiąt pomieszczeń. Od 1926 roku Zbarzewo należało do skarbu państwa. Cały majątek liczył 391 hektarów, a w jego skład wchodziła gorzelnia. Wraz z zakończeniem II Wojny Światowej obiekt został ponownie znacjonalizowany.

Współcześnie do budynku doprowadzono media. Z lewej strony znajduje się nieczynne przyłącze napowietrzne, którym doprowadzano energię elektryczną. Wśród drzew nadal stoją słupy, które są pozostałością linii średniego napięcia. W XXI wieku pałac popadł w ruinę. Aktualnie – stan na 2015 rok – posiada częściowo zerwany dach, co jest wynikiem zawalenia się komina. Wewnątrz część zawalonych stropów. Mieszkańcy zostali przeniesieni, a teren został objęty zakazem wstępu. Nie zauważyłem śladów zabezpieczenia konstrukcji. Pomimo dużego potencjału i monumentalnego wizerunku budynek niszczeje ze względu na wspomniany, częściowo, zły stan techniczny.

Z punktu widzenia architektonicznego pałac ma charakter eklektyczny, podpiwniczony, piętrowy, z poddaszem. Wybudowany na planie prostokąta z bocznymi ryzalitami (gankami). Od strony ogrodu znajduje się obszerny portyk arkadowy (ganek). Od frontu oraz z tyłu niewielkie stawy. Tylny przypominający raczej oczko wodne, z umiejscowioną na środku wysepką. Można na nią przejść po kamieniach, które utworzyły brodzik. W jego miejscu widoczne ślady mostu.

Z obiektem sąsiaduje niewielki park krajobrazowy z cennym starodrzewiem. Znajdują się w nim liczne pomniki przyrody. Drzewostan obejmuje lipy, klony, dęby czy kasztanowce. Niestety wykonane przeze mnie zdjęcia nie oddają pięknego charakteru parku, gdyż pochodzą z zimowego stycznia. Park sąsiaduje z Przemęckim Parkiem Krajobrazowym.

Pozostałe zabytki warte uwagi

Galeria zdjęć: pałac z zewnątrz

[nggallery id=80]

Galeria zdjęć: okolica pałacu

[nggallery id=81]

Galeria zdjęć: pałac wewnątrz

[nggallery id=82]

Galeria zdjęć: podziemia, czyli piwnice

[nggallery id=83]

Galeria zdjęć autorstwa Karola Kolby

[nggallery id=84]

Film z eksploracji pałacu

[wp_ad_camp_4]

Konrad Gramont